۱۰ پرسش کلیدی برای تحریک تفکر استراتژیک

۱۰ پرسش کلیدی برای تحریک تفکر استراتژیک

فقدان تفکر استراتژیک در مدیران عالی به‌عنوان یک کمبود اساسی در سازمان‌ها به شمار می‌رود. از طریق به‌کارگیری مفاهیم مدیریت و روانشناسی، چارچوبی می‌توان ارائه کرد که در برطرف ساختن کمبود اشاره ‌شده مورد استفاده قرار گیرد.

تفکر استراتژیک

به طور کلی، تفکر استراتژیک بصیرتی فراتر از وضعیت موجود و بهره‌برداری از فرصت‌ها است. این بصیرت کمک می­‌کند تا در شرایط پیچیده کسب‌وکار، واقعیت‌های بازار و قواعد آن به ‌درستی و به ‌موقع و زودتر از دیگران شناخته شود و برای پاسخگویی به این شرایط راهکارهای بدیع و ارزش‌آفرینی خلق شود.

«تفکر استراتژیک طرح‌ریزی اقدامات بر اساس یادگیری‌های جدید از روندهای پیچیده است. تفکر استراتژیک فرآیندی مداوم است که هدف آن رفع ابهام و معنا بخشیدن به یک محیط پیچیده می‌باشد. این فرآیند تجزیه‌وتحلیل موقعیت و همچنین ترکیب خلاقانه نتایج تحلیل در قالب یک طرح یا تصمیم را در برمی‌گیرد.»

به ‌زعم مینزبرگ، تفکر استراتژیک یک فرآیند سنتز ذهنی است که از طریق خلاقیت و شهود، نمای یکپارچه‌ای از کسب‌وکار در ذهن ایجاد می‌کند. این مفهوم در دو سطح فردی و سازمانی با جامعیت و دوراندیشی خاصی که ایجاد می‌کند از یک ‌سو باعث درک بهتر کارکنان از سازمان و محیط فعالیت آن شده و منجر به خلاقیت‌های مکرر آنان می‌شود و از سوی دیگر زمینه ارتباطات و تعامل بیشتر بین مدیران و کارکنان را فراهم آورده و باعث بهره‌برداری از نبوغ و خلاقیت کارکنان در سازمان می‌شود.

می‌توان گفت که تفکر استراتژیک همانند یادگیری دو حلقه‌ای است که یکی مفروضات موجود را به چالش وا می‌دارد و دیگری راه‌حل‌های جدید و نوآورانه را توسعه می‌دهد.

تفکر استراتژیک چیست

۱۰ پرسش کلیدی برای تحریک تفکر استراتژیک چیست؟

پیشنهاد می‌شود برای رشد و توسعه تفکر استراتژیک در سازمان، پیوسته سازمان را در برابر پرسش‌های زیر قرار دهید:

  1. آیا نیازی در بازار وجود دارد که فقط سازمان ما بتواند پاسخ دهد؟

  2. مهم‌ترین عوامل موفقیت صنعت ما کدام‌­اند؟

  3. آیا سازمان ما می‌تواند مسیری ورای مسیر سایر سازمان‌ها در صنعت خود در پیش گیرد؟

  4. آیا سازمان ما می‌تواند عنصری را به سیستم مولد ارزش کسب‌وکار بیفزاید؟

  5. کسب‌وکار ما به سمت کدام آینده در حال حرکت است؟

  6. آیا بشریت در ۲۰ سال آینده باز هم به کسب‌وکار ما نیاز خواهد داشت؟

  7. عمیق‌ترین نیازهای مشتریان سازمان ما کدام­‌اند؟

  8. مهم‌ترین فرصت‌های بالقوه کسب‌وکار ما در ۲۰ سال آینده کدام­اند؟

  9. آیا امکان گسترش جغرافیایی هرچه بیشتر کسب‌وکار ما وجود دارد؟

  10. سازمان ما درصدد است تا چه تفاوت مهمی در دنیا و چه تفاوت مهمی در صنعت سازمانی خود ایجاد کند؟

برخی افراد از نعمت نبوغ ذاتی تفکر و هوشمندی استراتژیک بهره‌مند هستند و متأسفانه این‌گونه افراد نادرند. اما خوشبختانه برای افراد دیگری که دارای چنین نبوغی نیستند راه‌حلی وجود دارد. اگر می‌خواهید روش جدیدی از تفکر را بیاموزید، برای آموختن آن خود را خسته نکنید. ابتدا فکرافزارها و فنون آن نوع از تفکر را بیاموزید و به کار ببرید تا روش جدیدی از تفکر در شما ایجاد شود. اما دومین گام تمرین این فرامین در عرصه عمل است. به عبارت دیگر گام اول یادگیری فرامین و گام دوم به کارگیری فکرافزارهای تفکر استراتژیک برای نهادینه شدن آن در ذهن است.

برگرفته از کتاب: فنون و فرامین استراتژیک

نوشته: مجتبی لشکربلوکی