ﺑﺮﺧﻰ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﻭﻇﯿﻔﻪ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﯾﺴﺖﻫﺎ، ﺩﺭﮎ ﺭﻗﺒﺎ ﻭ ﭘﯿﺮﻭﺯ ﺷﺪﻥ ﺑﺮ آن‌ها اﺳﺖ. ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻔﻆ ﺑﻘﺎﻯ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ، ﻣﺪﯾﺮﺍﻥ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺁﻥ ﺑﺎﯾﺪ ﺩﺭﮎ ﺩﺭﺳﺘﻰ ﺍﺯ ﺭﻗﺒﺎ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺻﺪﺩ ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ آن‌ها ﺑﺮﺁﯾﻨﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﯾﮏ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺮ ﻣﺤﻮﺭ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﺎﺷﺪ، ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﯿﺪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺪﺍﻓﻌﻰ ﻭ ﻭﺍﮐﻨﺸﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﯿﺠﻪ، ﻣﯿﺪﺍﻥ ﻋﻤﻞ ﻭ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺁﻥ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ.
ﻧﻮﺁﻭﺭﻯﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺩﺭ ﻭﻫﻠﻪ ﺍﻭﻝ، ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺗﻘﻠﯿﺪ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ ﺳﻮﺩ ﭘﯿﺶ خواهند ﺭﻓﺖ ﮐﻪ ﺍﺯ هیچ یک ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺩﻭ، ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺭﻗﺎﺑﺘﻰ ﭘﺎﯾﺪﺍﺭﻯ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ. ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﻭﻇﯿﻔﻪ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﯾﺴﺖﻫﺎ، ﺭﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺟﺎﯾﮕﺎﻫﻰ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺍﺳﺖ. ﻭﻇﯿﻔﻪ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﯾﺴﺖﻫﺎ، ﺗﺠﻬﯿﺰ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻯ ﮐﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﭼﯿﺰﻯ ﻭﯾﮋﻩ، مهم ﻭ ﻏﯿﺮ ﻣﻨﺘﻈﺮﻩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻋﺮﺿﻪ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩ ﺗﺎ ﺍﺭﺯﺷﻰ ﺟﺪﯾﺪ، ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ، ﻭ ﻣﻌﻨﻰﺩﺍﺭ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺸﺘﺮﻯ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﻧﻤﺎﯾﺪ.
ﺑﺪﻭﻥ ﺷﮏ ﺩﺭﮎ ﺭﻗﺒﺎ ﻭ ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ آن‌ها ﺑﺨﺸﻰ ﺣﯿﺎﺗﻰ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﺭﻗﺎﺑﺘﻰ ﺍﺳﺖ. ﺍﻣﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﻧﮑﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮﻯ ﯾﮏ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻯ ﻣﻮﻓﻖ، ﭘﯿﺮﺍﻣﻮﻥ ﺍﺭﺯﺷﻰ ﺩﻭﺭ ﻣﻰﺯﻧﺪ ﮐﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺷﻤﺎ، ﺻﺮﻑ ﻧﻈﺮ ﺍﺯ ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ ﺭﻗﺒﺎ، ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﮐﻨﺪ. ﺍﯾﻦ ﭼﯿﺰﻯ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻣﻰﺍﻧﮕﯿﺰاند، ﮐﺎﺭﮐﻨﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺤﺮﮎ ﻭﺍﺩﺍﺭ ﻣﻰﺳﺎﺯﺩ ﻭ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﺭﺍ ﺟﺬﺏ ﻣﻰﻧﻤﺎﯾﺪ.
ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﯼ چیست
مفهوم لغوی استراتژی
ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﯼ از کلمه یونانی استراتگوس (Strategos) گرفته شده است. استراتگوس یا استراتژ به معنی لشکر است. استراتگوس به معنی فرماندهی ارتش هم به کار می رفت. بطور مثال، ارتش یونان باستان که از گروههای کوچک سربازانِ متعلق به خاندانهای یونانی تشکیل شده بود، توسط افرادی به نام استراتگوس فرماندهی می شد.
بعلاوه، معانی زیر نیز برای استراتژی مطرح شده است:
فن اداره جنگ، فن فرماندهی، فن جنگ و طرح نقشه برای جنگ.
مفهوم اصطلاحی استراتژی
ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﯼ در معنای اصطلاحی جدید به این صورت تعریف می شود:
فن و علم توسعه و به کارگیری قدرت سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی ملت، هنگام جنگ و صلح، به منظور تأمین حداکثر پشتیبانی از سیاستهای ملی و افزایش احتمال دستیابی به نتایج مطلوب برای کسب حداکثر پیروزی و حداقل شکست. هرگاه قدرت سیاسی، نظامی، فرهنگی و اقتصادی، در جهت دستیابی به اهداف نظامی یک ملت به کار رود، استراتژی نظامی نامیده میشود به همین ترتیب برای هر یک از ابعاد سیاسی، فرهنگی و اقتصادی نیز می توان یک تعریف از استراتژی ارائه داد.
استراتژی در معنای قدیمی خود به مفهوم به کارگیری همه امکانات کشور برای دست یافتن به هدفهای نظامی بود، اما به تدریج استراتژی از بعد نظامی محض، فاصله گرفت و در حال حاضر اهداف نظامی، بخشی از اهداف ملی یک کشور را تشکیل میدهد.
دکتر سید علیرضا هاشمی
عضو هیأت علمی سازمان مدیریت صنعتی
