کدام یک رمز موفقیت کشور ایران در عرصه جهانی خواهند بود؟! شرکت های کوچک و متوسط (SMEs) یا شرکت های بزرگ (BEs) ؟!
مدت طولانی‌ای است که کشورمان درخواست عضویت در سازمان تجارت جهانی را داده است، اما تا بدین لحظه موفق به عضویت نشده است. به هر حال، لحظه به لحظه با کاهش موانع تعرفه‌ای و غیر تعرفه ای در حال نزدیک تر شدن به عضویت در سازمان یادشده هستیم.
حال سؤال این است که بعد از پیوستن به سازمان تجارت جهانی، صنایع کوچک و متوسط رمز موفقیت پایدار و توسعه پایدار کشورمان خواهند بود یا شرکت های بزرگ؟
شرکت های کوچک و متوسط
بنگاه های کوچک و متوسط (به انگلیسی: small and medium-sized enterprises) در برابر صنایع بزرگ قرار می گیرد و نسبت به آن مزایای بسیاری دارد؛ ازجمله ارزش‌افزوده، نوآوری، اشتغال و انعطاف پذیری بیشتر. بنگاه های کوچک و متوسط که به‌اختصار SME نامیده می شود (منبع).
یکی از رموز اصلی موفقیت در صنایعی که به‌شدت جهانی هستند مانند لوازم خانگی، لوازم الکترونیک، مواد غذایی، خودرو، پوشاک و … و ازقضا سهم بیشتری از اقتصاد کشورهای درحال‌توسعه، مانند ایران را هم تشکیل می‌دهند (البته در کشورهای توسعه‌یافته خدمات سهم بیشتری دارد. مثلاً ۷۵% اقتصاد آمریکا را بخش خدمات تشکیل می‌دهد)، قیمت رقابتی در مقایسه با برندهای مشابه است.
روش رسیدن به قیمت رقابتی هم در چنین صنایع بالغی صرفه‌جویی ناشی از مقیاس است که خود حاصل شرکت های بزرگ‌تر است و نه کسب و کارهای کوچک و متوسط.
پس اشتباه نیست اگر عنوان شود که برای موفقیت بلندمدت که مدیون کسبِ بازارهای بین‌المللی و یا حداقل عدم باختن در بازارهای داخلی به شرکت های بین‌المللی است، قیمت رقابتی (در صنایع بالغ مانند صنایع یاد شده بالا) رمز موفقیت است.
کسب و کارها و شرکت های کوچک و متوسط هم عموماً مخصوص صنایع در حال تولد و صنایع خدماتی هستند که بخش بسیار کوچکی از اقتصاد ایران را تشکیل می‌دهند. بنابراین برای ایران رمز موفقیت داخلی و خارجی در برابر رقبای خارجی صرفه جویی ناشی از مقیاس و کسب قیمت رقابتی شرکت های بزرگ است و نه کسب و کارهای کوچک.
درنتیجه به نظر می رسد سیاست‌گذاری های کشور هم بهتر است به سمت تسهیل شرایط فعالیت شرکت های بزرگ باشد و نه هدر دادن منابع در کسب و کارهای کوچک صنایع یادشده.
نوشته: دکتر اسماعیل حسن‌پور
هیئت‌علمی دانشگاه آزاد-قشم
